Met collega Henk Schoep is het altijd goed reflecteren op ons vak als organisatieadviseur. Deze keer kwam onder andere samenwerking tussen organisaties ter sprake. En hoe het komt dat de samenwerking soms wordt doorgezet, tegen beter weten in. En dat dan, achteraf, iedereen eigenlijk al veel eerder wist en voelde dat het geen succes zou worden… Group think en tunnelvisie kenden we al in dit verband. Na wat leeswerk op internet kwam daar de term Concorde-effect bij. Dit effect treedt op als mensen tegen beter weten in een klus willen afmaken, omdat tijd, inspanning of geld in is geïnvesteerd. Beter […]

Grote organisaties die willen vernieuwen, zichzelf opnieuw willen uitvinden. Het blijft een lastige combinatie. Grotere organisaties vinden vaak hun bestaansrecht juist in omvang en stabiliteit, en in vermeende efficiencyvoordelen (die slechts beperkt worden behaald). Maar als nu de omgeving juist vraagt om wendbaarheid en adaptief vermogen? Kun je dat dan binnen de eigen, grote, organisatie wel voor elkaar krijgen? Zijn er niet teveel vaste structuren en ingesleten patronen die verandering tegenwerken? Zelf heb ik mooie ervaringen met de benadering via leidende coalities van Kotter, waarbij er een horizontaal ‘verander-systeem’ naast het meer verticale ‘operationele systeem’ wordt ontwikkeld. Nauw verbonden, maar […]

De afgelopen maanden heb ik me verdiept in de vorming en werking van ecosystemen. Een begrip dat bij nadere verkenning op veel verschillende manieren wordt gebruikt. Ik heb me vooral gericht op ecosystemen die bestaan uit verschillende organisaties en een al dan niet geformaliseerde samenwerkingsverband vormen. Dit vanuit mijn huidige rol, als ‘programmamanager’ van een ecosysteem van 14 partijen die samen werken aan de zorg van morgen. Maar wat is eigenlijk een ecosysteem? Wikipedia zegt hierover: een ecosysteem  wordt gevormd door de organismen met hun levensgemeenschappen en populaties, de abiotische omgeving en de wisselwerkingen daartussen binnen een zekere geografische of […]

Al eerder schreef ik een blog over samenwerking. Samenwerking tussen organisaties, maar eigenlijk natuurlijk over samenwerking tussen mensen. Er is veel geschreven over dit boeiende thema, dat de grenzen van organisaties overschrijdt en daarmee ook visies van organisaties (al dan niet) met elkaar in verbinding brengt. Het is een onderwerp dat ik dagelijks tegenkom bij www.healthyageing.frl, waarin 14 organisaties vanuit een gezamenlijke doelstelling (werken aan de zorg van morgen) samenwerken aan ontwikkeling en innovatie. En het helpt me steeds weer om het terug te brengen tot twee kernvragen: Heb je een gezamenlijk doel? Zo niet, dan is samenwerking sowieso weinig […]

Al eerder schreef ik een weblog over eigentijds organiseren, toen naar aanleiding van het boek Reinventing organizations. Als onderdeel van mijn zoektocht naar nieuwe vormen van organiseren heb ik me afgelopen tijd verdiept in holacracy: een door de Amerikaan Brian Robertson ontwikkelde benadering van organiseren en management die volstrekt anders is dan wat we gewend zijn. Geen hierarchie, geen managers, geen functieprofielen. Bij Concept7 hebben we een kijkje in de keuken kunnen nemen, binnen Het Zuiderlicht experimenteren we met andere vormen van overleg en de organisatie van ons bureau en Brian Robertson heeft ons onlangs intensief laten kennismaken met de […]

Van MT naar Management Team Een bekend fenomeen in veel organisaties: het MT wordt niet als een ‘team’ gezien. Het lukt hen onvoldoende om zich als een team op te stellen, terwijl ze dit eigenlijk wel willen. Men blijft MT-leden zien als vertegenwoordigers van afdelingen en disciplines die samen tot besluiten moeten zien te komen, niet als team met een gezamenlijk doel.     Het is natuurlijk ook lastig, zowel de belangen van de eigen ‘achterban’ als van de organisatie als geheel in het oog houden. Wat zou kunnen helpen? Wanneer doe je het goede? Onlangs gaf de Coachingskalender een […]

Waarom gebruik jij toch zo vaak pijlen in je verhalen en platen? Die vraag kreeg ik vorige week van een klant. En toen ik daar eens over nadacht, dat is inderdaad wel vaak het geval en vast geen toeval. Afgelopen vrijdag organiseerden we bij Het Zuiderlicht een bijeenkomst over holacratie, waar het juist ging over bollen. En pijlen en bollen blijken van alles met elkaar te maken te hebben…   Eerst maar eens over die pijlen. Die symboliseren voor mij verschillende zaken. Het staat voor ‘Van A naar B’, of zoals Rijkswaterstaat zegt: ‘van A naar Beter’. Daarmee staan de […]

Het publieke domein is volop in beweging. De maatschappij verandert, digitalisering en toepassing van nieuwe technologie worden steeds belangrijker, decentralisaties zorgen voor nieuwe relaties met inwoners, burgers en cliënten. Jan Rotmans spreekt zelfs van een verandering van tijdperk, naar een maatschappij die decentraal, bottom-up en horizontaal functioneert.   Organisaties zien ze zichzelf voor de vraag gesteld: hoe gaan wij om met alle veranderingen om ons heen? En zelfs fundamenteler: hoe zorgen we ervoor dat we in het algemeen effectiever kunnen reageren op veranderingen? Onlangs hoorde ik zelfs iemand zeggen: eigenlijk willen we nooit meer hoeven te reorganiseren. Veel vraagstukken in het […]

De aanleiding voor mijn schrijfsels ligt meestal in de dagelijkse adviespraktijk. Ook nu. Onlangs maakten collega Rob en ik kennis met een vertegenwoordiging van een mogelijke klant. Het was duidelijk dat er zaken anders moesten, maar hoe en wat precies bleek behoorlijk lastig te duiden. Was verbeteren (en daarmee de huidige context in stand houden) voldoende? Of was vernieuwing nodig (en mocht de huidige context ook ter discussie)? Ik hoor het regelmatig in klantorganisaties: moet het alwéér anders…? Achter zo’n vraag zit natuurlijk een hele wereld aan ervaringen, beelden, wensen, etc. Doe ik natuurlijk niets aan af. Maar inderdaad: vaak […]

Soms komt er zomaar een prachtig woord op je pad. Afgelopen week gebeurde dat toen iemand me een ‘organisatieoptimist’ noemde. Ik heb al vaak moeten uitleggen wat ik nu eigenlijk doe als vak, deze had ik nog niet eerder gehoord! Dit had te maken met de kreet die we vanuit Het Zuiderlicht vaak gebruiken: het kan wèl! Niet zozeer vanuit een welles-nietes discussie, maar vanuit de grondgedachte dat er veel meer mogelijk is dan in het algemeen wordt gedacht. Dus niet denken in hobbels en voetangels maar in bewegingen en oplossingen en hoe die in de praktijk te brengen. Wat […]